Tijdens mijn expertsgesprek met Jan Hoogeveen en Annelies Vlasblom vroeg ik hen wat zij verstaan onder interactie- en visueel ontwerp. Tijdens mijn pear-gesprek met Jurgen Wiegeraad, mijn pear op het gebied van visueel ontwerp, bespraken we deze termen ook en Jurgen vroeg mij wat ik hieronder versta. Ik realiseerde mij dat ik dit nog niet eerder heb gedaan.
In dit artikel wil ik dan ook voor mijzelf een duidelijk beeld schetsen van wat ik nou precies versta onder interactie- en visueel ontwerp en waar ik denk dat er nog veel verbeterd kan worden tussen deze twee disciplines. Hoe sta ik nu tegenover het proces dat tussen die twee plaats vindt en hoe wordt de klant hierbinnen betrokken?
UX Design
Hoewel mijn werk binnen de functie UX (User eXperience) design vallen wil ik mezelf geen UX designer noemen. Dit komt doordat UX design een overkoepelde term is voor een heleboel functieomschrijvingen en persoonlijk vind ik dat de term UX design vaak onterecht wordt gebruikt. Onder deze functieomschrijvingen vallen onder andere.
- Information architect
- SEO specialist
- Front-end developer
- UI designer
- Interactie ontwerper
- Visueel ontwerp
- Product designer
Ik ben geen UX designer, ik design daarentegen wel een user experience. Ik heb mij de afgelopen paar jaar echt gespecialiseerd in zowel interactie ontwerp en visueel ontwerp en daar heb ik inmiddels ook een duidelijke visie op gekregen zowel op het vakgebied zelf als op het proces binnen mijn vakgebied.
Interactie Ontwerp
UX design gaat over alles wat te maken heeft met het product. Dat gaat van het kopen van het product, het gebruik van het product tot het praten over het product (het gaat hierbij niet alleen om een online product). Denk ik dat interactie ontwerp echt gaat over de directe interactie tussen een gebruiker en het product. Hoewel mijn expertise bij online producten ligt, vind ik dat interactie ontwerp verder gaat dan online producten. Het gaat over hoe wij als gebruikers om gaan met alle fysieke producten offline en online. Hoewel in dit geval functie belangrijker is mag, naar mijn mening, emotie absoluut niet vergeten worden.
Visueel ontwerp
Bij visueel ontwerp draait het wat mij betreft meer om emotie dan om functie, maar ook hier mag functie zeker niet vergeten worden. Zoals Paula Scher[1] (een Amerikaanse grafisch ontwerpster) zegt, het is een visuele taal en dat design moet rekening houden met menselijk gedrag. Beide dingen spreken mij erg aan. Als interactie ontwerper vind ik menselijk gedrag uiteraard essentieel, daarom vind ik het goed dat zij dat hier ook benoemd. Ook dat zegt dat visueel ook een taal is. Annelies Vlasblom zegt in mijn expert gesprek met haar, dat het visuele onderdeel het onderdeel is dat communiceert. En daar sluit ik mij volledig bij aan.
Proces
Wat zowel interactie- als visueel ontwerp overeenkomstig heeft is een proces waar ze onderdeel van zijn. Tussen de beiden disciplines denk ik dat alleen nog veel te halen valt. Ik denk dat hier dan ook de bulk van mijn onderzoek moet plaats gaan vinden. Wat ik heb gemerkt uit eigen ervaring, maar je ziet het ook weer terug komen in het experts gesprek, dat een samenwerking meer kan opleveren, omdat er dan juist meer discussie is. Een goede samenwerking tussen beiden disciplines is essentieel. Door de ervaring die je als ontwerper hebt opgedaan is het moeilijk om na jaren die ervaring los te laten en dan is het goed om iemand naast je te hebben die je regelmatig wakker schudt, die je triggert en die je ook de andere kant van de medaille laat zien.
Ik sluit me erg aan en bij de mening van Don Norman[2], die vindt namelijk dat je altijd moet streven naar een design proces waarbij je alle aspecten mee kunt nemen. Lukt dat niet ga dan op zoek naar deze aspecten en maakt hierbij gebruik van wat anderen al hebben onderzocht. Je hoeft niet alles alleen te doen.
De Gebruiker
Er is een duidelijke afscheiding tussen de ontwerper en de gebruikers. Volgens Jakob Nielsen[3] (consultant op het gebied van gebruiksvriendelijkheid usability en, net als Don Norman, oprichter en adviseur bij de Nielsen Norman Group) is een ontwerper geen gebruiker en zal dus altijd onderzoek moeten doen naar de gebruiker. Daarnaast is een gebruiker geen ontwerper en moet een ontwerper de gebruiker behoeden voor verkeerder ontwerpkeuzes.
Ik vind dat je als ontwerper altijd moet werken met input van de gebruiker. Helaas heb je dit niet altijd tot je beschikking. Door tijd- en/of geldgebrek. Maar online staan er genoeg onderzoeken/informatie over de gebruikers die je kunnen helpen bij je ontwerp keuzes. Zoals eerder gezegd: je hoeft niet alles alleen te doen.
Omgaan met een klant
De omgang met klanten is een moeilijk punt. Je wilt altijd een juiste balans vinden tussen de klant tevreden houden en je werk verdedigen. Want de eerdere opmerking van Jakob Nielsen over gebruikers en ontwerpers, is ook van toepassing op klanten. Volgens Thinker Hatfield[4] (Amerikaans ontwerper voor Nike) hebben mensen moeite met het onbekende. Wat enthousiasme genereerd, maakt dat mensen opletten en wat zorgt voor doorbraken is de ontwrichting van een goed idee af te dwingen. Ook Paula Scher[5] verteld hierover. Zij zegt namelijk dat er is geen bewijs of iets werkt, er is alleen dat wat hoe mensen iets subjectief kunnen waarnemen. In de grafiek hieronder geeft ze een duidelijk beeld van hoe het enthousiasme werkt met een klant.
Je wilt een klant verassen en enthousiasmeren met je product, maar ook behoeden voor verkeerde ontwerpkeuzes.
Conclusie
Door beter inzicht te geven in mijn visie van de twee disciplines en het proces waarin zij zitten geef ik ook duidelijke kaders voor mijn onderzoek. Om het onderzoek meer af te kaderen wil ik mij binnen dit onderzoek echt alleen richten op het ontwerpen van online producten. Waarbij voor mij nu toch echt wel duidelijk is geworden dat er binnen het proces vooral veel te halen valt. In mijn vervolg stappen wil ik dan ook gaan kijken naar processen en hoe je deze zo ideaal mogelijk kunt inrichten.
[1] Abstract: The Art of Design – S1, Ep6 – 10 Feb. 2017
[2] Design doing with Don Norman (Part 1) – april 15, 2016 – uxpodcast.com en Design doing with Don Norman (Part 2) – april 22, 2016 – uxpodcast.com
[3] Designers are not users (Jakob Nielsen) – YouTube video – Gepubliceerd op 11 nov. 2016
[4] Abstract: The Art of Design – S1, Ep2 – 10 Feb. 2017
[5] Abstract: The Art of Design – S1, Ep6 – 10 Feb. 2017